TIBC (Total Demir Bağlama Kapasitesi) testi, kandaki transferrin proteininin toplamda ne kadar demir taşıyabileceğini ölçer. Transferrin, demiri vücutta taşıyan temel proteindir. TIBC testi, vücudun demirle ilgili durumu hakkında önemli bilgiler verir.
TIBC’nin yüksek çıkması, genellikle kandaki transferrin düzeyinin arttığını ve vücudun demire daha fazla ihtiyaç duyduğunu gösterir.
TIBC’nin düşük çıkması, genellikle vücutta demirin fazla olduğunu ya da transferrin üretiminin azaldığını gösterir.
TIBC genellikle aşağıdaki testlerle birlikte değerlendirilir:
Transferrin Saturasyonu (%) = (Serum Demiri / TIBC) x 100
TIBC Tahlili Ne İçin Yapılır?
- Demir eksikliği anemisi tanısında
- Fazla demir birikimi (hemokromatoz) teşhisinde
- Karaciğer hastalıklarının değerlendirilmesinde
- Transferrin kapasitesinin incelenmesinde
- UIBC ve serum demiri testleriyle birlikte değerlendirilerek transferrin saturasyonu hesaplanır
TIBC Normal Değerleri
- Yetişkinlerde referans aralığı:
240 – 450 µg/dL
TIBC Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
TIBC’nin yüksek çıkması, genellikle kandaki transferrin düzeyinin arttığını ve vücudun demire daha fazla ihtiyaç duyduğunu gösterir.
Yüksekliğin Nedenleri:
- Demir eksikliği anemisi
- Gebelik (özellikle ilk 3 ayda)
- Akut veya kronik kan kaybı
- Demir emilim bozuklukları (çölyak, IBS vs.)
- Yetersiz beslenme
Yüksek TIBC Belirtileri:
- Soluk cilt
- Aşırı yorgunluk
- Baş dönmesi
- Tırnak kırılması
- Nefes darlığı (ilerleyen anemide)
TIBC Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
TIBC’nin düşük çıkması, genellikle vücutta demirin fazla olduğunu ya da transferrin üretiminin azaldığını gösterir. Düşüklüğün Nedenleri:
- Hemokromatoz (demir birikimi hastalığı)
- Kronik enfeksiyon veya iltihap
- Karaciğer yetmezliği
- Malign hastalıklar (kanserler)
- Nefrotik sendrom
- Malnütrisyon (beslenme yetersizliği)
Düşük TIBC Belirtileri:
- Karın ağrısı
- Eklemlerde ağrı ve sertlik
- Ciltte koyulaşma veya bronzlaşma (hemokromatozda)
- Halsizlik
- Kalp çarpıntısı
TIBC ile Birlikte Yapılan Diğer Testler
TIBC genellikle aşağıdaki testlerle birlikte değerlendirilir:- UIBC (Doymamış Demir Bağlama Kapasitesi)
- Serum Demiri
- Ferritin
- Transferrin saturasyonu
- Hemogram (tam kan sayımı)
Transferrin saturasyonu formülü:
Transferrin Saturasyonu (%) = (Serum Demiri / TIBC) x 100
Özetle
- Normal Aralık: 240 – 450 µg/dL
- TIBC Yüksekse: Demir eksikliği, gebelik, yetersiz beslenme
- TIBC Düşükse: Demir fazlalığı, karaciğer hastalıkları, iltihap
- Değerlendirme: UIBC ve serum demiri ile birlikte yapılmalı