SHBG (Sex Hormone Binding Globulin), karaciğer tarafından üretilen bir proteindir ve
cinsiyet hormonlarını — özellikle
testosteron ve
östrojen — kan dolaşımında taşır. Hormonların
aktif olmayan (bağlı) formda taşınmasını sağlar.
SHBG Testi Ne İçin Yapılır?
Erkeklerde testosteron seviyesi değerlendirmesi
Kadınlarda polikistik over sendromu (PCOS) tanısı
Libido düşüklüğü, kısırlık, adet düzensizlikleri gibi şikayetlerin nedenini anlamak
Serbest testosteron seviyesini hesaplamak
Hormonal dengesizliklerin araştırılması
SHBG Normal Değer Aralığı
| Cinsiyet | Referans Aralığı |
|---|
| Erkek | 10 – 57 nmol/L |
| Kadın | 18 – 144 nmol/L |
Değerler yaşa, cinsiyete ve laboratuvara göre değişebilir.
SHBG Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
SHBG yüksekliği, kanda daha fazla hormonun
bağlı halde bulunduğu, dolayısıyla
aktif (serbest) hormon seviyesinin düştüğü anlamına gelir.
Olası Nedenler:
Doğum kontrol hapları veya östrojen içeren ilaçlar
Hipertiroidi- Karaciğer hastalıkları
Yetersiz beslenme
Genetik yatkınlık
Yüksekliğin Belirtileri:
- Kadınlarda östrojen baskınlığına bağlı adet düzensizlikleri
- Erkeklerde libido azalması, kas kaybı, halsizlik
Gelişim geriliği (ergenlikte)
Hormonal dengesizlik bulguları
SHBG Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Düşük SHBG, kanda daha fazla
serbest hormon bulunduğu anlamına gelir. Bu durum da hormonların aşırı aktif olmasına neden olabilir.
Düşüklüğün Olası Nedenleri:
- Hipotiroidi
Obezite ve insülin direnci- Tip 2 diyabet
- Aşırı androjen (testosteron) üretimi
Sigara kullanımı
Anabolik steroid kullanımı
Düşüklüğün Belirtileri:
- Kadınlarda sivilcelenme, tüylenme artışı (hirsutizm), adet düzensizliği
- Erkeklerde testosteron fazlalığına bağlı agresiflik, akne, saç dökülmesi
Metabolik sendrom belirtileri
Ruh hali değişiklikleri
SHBG Testi Nasıl Yapılır?
Kol damarından alınan kan örneğiyle yapılır- Açlık genellikle gerekmez
- Sonuçlar 1–2 gün içinde çıkar
- Total testosteron ve serbest testosteron testleriyle birlikte değerlendirilmelidir
Neden Önemlidir?
SHBG, sadece bir taşıyıcı protein değildir. Hormonların
etkinliğini doğrudan etkiler. Bu yüzden cinsiyet hormonlarının doğru yorumlanabilmesi için SHBG düzeyleri dikkate alınmalıdır. Serbest hormonlar genellikle daha önemlidir;
SHBG yüksekse serbest testosteron düşer, bu da semptomlara yol açabilir.
Sonuç
SHBG tahlili, vücutta dolaşan
aktif ve inaktif hormonların dengesini anlamak açısından kritik bir testtir. Erkeklerde ve kadınlarda farklı hormon dengesizliklerine işaret edebilir.
Testosteron, östrojen, FT4, insülin ve TSH gibi testlerle birlikte değerlendirilmelidir.
Etiketler:
