Lipoprotein (a), kandaki özel bir lipoprotein türüdür ve genetik olarak belirlenen bir kolesterol taşıyıcısıdır. Lp(a), LDL (kötü kolesterol) yapısına benzeyen ve pıhtılaşmayı artıran bir proteini (apolipoprotein(a)) içeren bir lipoproteindir. Bu nedenle kalp ve damar hastalıklarında önemli bir risk faktörü olarak kabul edilir.
Lipoprotein (a) yüksekliği, genetik ve kalıtsal bir risk faktörü olarak kalp ve damar hastalıklarında önemli rol oynar.
Eğer ailede erken kalp hastalığı öyküsü varsa, Lp(a) testi yaptırmak hayati önem taşır.
Tedavi seçenekleri sınırlı olmakla birlikte, yaşam tarzı değişiklikleri ve doktor kontrolünde ilaçlar ile risk yönetimi yapılabilir.
Lipoprotein (a) Testi Ne İçin Yapılır?
- Kalp damar hastalığı riskinin değerlendirilmesi
- Ailesel erken kalp krizi veya inme hikayesi olan kişilerde
- Genetik yüksek kolesterol şüphesinde
- Normal lipid profiline rağmen erken ateroskleroz gelişen hastalarda
- Pıhtılaşma ve damar tıkanıklığı riskinin belirlenmesinde
Lipoprotein (a) Normal Değerleri
- Normal aralık: Genellikle <30 mg/dL veya <75 nmol/L olarak kabul edilir.
- Yüksek Lp(a): >30 mg/dL veya >75 nmol/L
- Değerler laboratuvar ve kullanılan yöntemlere göre değişiklik gösterebilir.
Lipoprotein (a) Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
- Yüksek Lp(a) düzeyi, kalp krizi, inme ve damar tıkanıklığı riskini artırır.
- Özellikle LDL kolesterolün yüksek olduğu durumlarda damar hasarına katkı sağlar.
- Lp(a), damarlarda pıhtılaşma eğilimini artırarak damar tıkanıklığına zemin hazırlar.
Lipoprotein (a) Yüksekliği Neden Olur?
- Genetik faktörler en önemli nedenidir.
- Çevresel veya yaşam tarzı faktörleri Lp(a) seviyesini çok fazla değiştirmez.
- Ailesel hiperLp(a)emi durumu olabilir.
Yüksek Lipoprotein (a) Düzeyinde Görülen Belirtiler
- Çoğunlukla belirti vermez, sessiz bir risk faktörüdür.
- Yüksek seviyeler uzun vadede kalp krizi, anjina, inme ve periferik arter hastalığı gibi durumlarla ilişkilidir.
- Erken yaşta kalp damar hastalıklarına yatkınlık yaratabilir.
Lipoprotein (a) Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
- Düşük veya normal Lp(a) düzeyleri kalp-damar hastalıkları açısından daha iyidir.
- Düşük Lp(a) genellikle sorun yaratmaz.
Lipoprotein (a) Testi Nasıl Yapılır?
- Kan örneği alınarak yapılır, genellikle açlık gerekmez.
- Sonuçlar laboratuvar özel cihazları ile ölçülür.
- Tekrar ölçüm nadiren gerekir, çünkü Lp(a) seviyesi genetik olarak sabittir.
Sonuç:
Lipoprotein (a) yüksekliği, genetik ve kalıtsal bir risk faktörü olarak kalp ve damar hastalıklarında önemli rol oynar.Eğer ailede erken kalp hastalığı öyküsü varsa, Lp(a) testi yaptırmak hayati önem taşır.
Tedavi seçenekleri sınırlı olmakla birlikte, yaşam tarzı değişiklikleri ve doktor kontrolünde ilaçlar ile risk yönetimi yapılabilir.