Konjenital glikozilasyon bozuklukları (CGD), hücrelerde proteinlerin doğru şekilde glikozillenememesi yani
şeker bağlanması sürecindeki genetik kusurlar nedeniyle ortaya çıkan nadir ve karmaşık bir grup metabolik hastalıktır. Bu bozukluklar, çok sayıda organ ve sistemde ciddi fonksiyon kayıplarına yol açabilir.
Erken tanı ve doğru tedavi, hastaların yaşam kalitesini artırmada kritik öneme sahiptir.
Konjenital Glikozilasyon Bozuklukları Nedir?
CGD’ler,
proteinlerin glikozillenmesini sağlayan enzim ve genlerdeki mutasyonlar sonucu oluşan genetik hastalıklardır. Glikozilasyon, hücre fonksiyonları için çok önemli olan proteinlerin yapı ve işlevlerini etkiler. Bu bozukluklarda eksik veya hatalı glikozillenme nedeniyle; nörolojik problemler, karaciğer fonksiyon bozukluğu, kas zayıflığı gibi çeşitli klinik tablolar gelişir.
Tanı İçin Hangi Testler Yapılır?
- İlk aşamada klinik ve laboratuvar bulguların değerlendirilmesi
- Transferrin elektroforezi ile glikozilasyon bozukluğunun saptanması
- Genetik panel testleri (CDG genleri: PMM2, ALG6, ALG1, MPI, MAN1B1 gibi genlerin analizi)
- Enzim aktivitelerinin ölçümü
- Hücre kültürü ve biyokimyasal testler
Kimler İçin Tavsiye Edilir?
Doğumdan itibaren gelişme geriliği olan çocuklar
Nörolojik gerilik ve kas zayıflığı olan bireyler
Karaciğer fonksiyon bozukluğu ve büyümesi tespit edilen hastalar
Ailesinde CGD öyküsü bulunan bireyler
Nedeni açıklanamayan çok sistemli hastalığı olan hastalar
Genetik Test ve Değerler
Genetik panelde çeşitli CGD tiplerine yol açan mutasyonlar aranır. Sonuçlar:
Benign varyant
VUS (önemi belirsiz varyant)
Patojenik mutasyon olarak sınıflandırılır.
Yüksek Çıkması Ne Anlama Gelir?
Burada “yüksek” değer ifadesi doğrudan kullanılmaz; ancak patojenik mutasyonların varlığı CGD tanısını destekler.
Patojenik Mutasyonların Nedenleri
- Kalıtsal genetik kusurlar (çoğunlukla otozomal resesif geçiş)
- Enzim sentez veya işlev bozukluğu
- Hücre içi proteinlerin yanlış glikozillenmesi
Belirtileri Nelerdir?
Nörolojik: Gelişim geriliği, kas tonus bozuklukları, epilepsi
Metabolik: Karaciğer büyümesi, hipoglisemi
Kas-iskelet: Kas zayıflığı, hareket kısıtlılığı
Büyüme: Büyüme geriliği
Diğer: Bağışıklık sisteminde sorunlar, koagülasyon bozuklukları
Sonuç olarak:
Konjenital glikozilasyon bozuklukları, erken yaşta tanınması gereken ciddi genetik metabolik hastalıklardır. Klinik belirtilerle şüphelenildiğinde, transferrin elektroforezi ve genetik panel testleri yapılmalıdır. Tanı konulması sonrası multidisipliner tedavi ve genetik danışmanlık önerilir.
Etiketler: konjenital glikozilasyon bozuklukları, CGD, PMM2, genetik test, metabolik hastalıklar, nörolojik hastalıklar, glikozillenme, doğumsal hastalıklar, genetik danışmanlık, genetik panel, nadir hastalıklar, protein glikozilasyonu, genetik metabolik bozukluklar
