HLA-B27, vücudun bağışıklık sisteminde yer alan ve bazı otoimmün hastalıklarla ilişkili olduğu bilinen bir genetik belirteçtir.
Özellikle kas-iskelet sistemi hastalıklarının tanısında önemli rol oynar.
HLA-B27 Nedir?
- HLA (Human Leukocyte Antigen) sistemi, vücudun kendine ait hücrelerle yabancı hücreleri ayırt etmesini sağlar.
- HLA-B27, bu sistemin bir parçası olan ve bazı insanlarda genetik olarak bulunan özel bir proteindir.
- Genellikle doğuştan mevcuttur; bir kişide HLA-B27 pozitifliği varsa, bu ömür boyu devam eder.
HLA-B27 Testi Ne İçin Yapılır?
- Ankilozan spondilit (AS) tanısı ve taramasında
- Reaktif artrit (özellikle geçirilmiş enfeksiyon sonrası)
- Psöriyatik artrit (sedef artriti)
- İnflamatuvar bağırsak hastalığına bağlı artrit
- Üveit (göz iltihabı) gibi hastalıklarla ilişkili olabilir
HLA-B27 pozitifliği
tek başına hastalık tanısı koydurmaz, ancak güçlü bir genetik yatkınlık göstergesidir.
HLA-B27 Test Sonucu Ne Anlama Gelir?
Pozitifse (HLA-B27 Pozitif)
- Kişide HLA-B27 geni bulunur.
- Bu kişilerde yukarıda sayılan hastalıkların görülme riski daha yüksektir.
- Ancak HLA-B27 pozitif olan her birey hasta olacak diye bir kural yoktur.
- Pozitif olan kişilerin bir kısmı ömür boyu hiçbir belirti göstermez.
Negatifse (HLA-B27 Negatif)
- Kişide bu genetik belirteç yoktur.
- Ankilozan spondilit gibi hastalıklar yine de gelişebilir ama olma olasılığı daha düşüktür.
Hangi Hastalıklarla İlişkilidir?
| Hastalık | HLA-B27 ile İlişki Durumu |
|---|
| Ankilozan Spondilit (AS) | Çok güçlü ilişki (yaklaşık %90 pozitiflik) |
| Reaktif Artrit | İlişkili (%30-50) |
| Psöriyatik Artrit | Daha az sıklıkta ilişkili |
| Üveit (Ön üveit) | HLA-B27 pozitiflik oranı yüksektir |
| Enteropatik Artrit (Crohn, Ülseratif Kolit) | Bağlantılı olabilir |
HLA-B27 Pozitifliğinin Belirtileri Var Mıdır?
Tek başına genetik pozitiflik belirti vermez, ancak aşağıdaki durumlar varsa HLA-B27 testi önerilir:
- Uzun süredir devam eden bel ve sırt ağrısı (özellikle sabahları)
- Hareketle azalan, dinlenince artan ağrılar
- Gözde tekrarlayan iltihaplanma (üveit)
- Eklemlerde şişlik, ağrı
- Geçirilmiş idrar yolu veya bağırsak enfeksiyonlarından sonra eklem ağrısı
HLA-B27 Tedavi Edilir mi?
- Hayır, çünkü bu bir genetik belirteçtir, tedavisi yoktur.
- Ancak HLA-B27 ile ilişkili hastalıklar erken tanı ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilir.
Özet
| Soru | Cevap |
|---|
| HLA-B27 nedir? | Bağışıklık sistemiyle ilişkili genetik bir belirteçtir. |
| Pozitif çıkması ne anlama gelir? | Ankilozan spondilit ve bazı artrit türlerine yatkınlık. |
| Negatif çıkması ne anlama gelir? | Genetik yatkınlığın olmaması, ancak hastalık dışlanmaz. |
| Hangi hastalıklarla ilişkilidir? | Ankilozan spondilit, reaktif artrit, üveit, psöriyatik artrit |
| Tedavisi var mı? | Belirtecin değil, ilişkili hastalıkların tedavisi vardır. |
