Boğmaca (Pertussis), Bordetella pertussis adlı bakterinin neden olduğu, özellikle çocuklarda görülen ve şiddetli öksürük nöbetleriyle seyreden son derece bulaşıcı bir solunum yolu enfeksiyonudur. Aşı ile önlenebilir olmasına rağmen, bağışıklığı olmayan bebeklerde ve bağışıklık sistemi zayıf kişilerde hayati risk oluşturabilir.Boğmaca belirtileri, tanısı, tedavisi ve korunma yolları hakkında bilmeniz gereken her şeyi bu yazıda bulabilirsiniz.
Boğmaca Belirtileri Nelerdir?
Boğmaca genellikle üç evrede ilerler:- Kataral Dönem (İlk 1-2 hafta):
- Hafif ateş
- Burun akıntısı
- Hafif öksürük
- Gözlerde sulanma
- Paroksismal Dönem (2-6 hafta):
- Şiddetli, tekrarlayan öksürük nöbetleri
- Öksürük sonrası tipik "hırıltılı soluma" sesi (boğulur gibi ses)
- Kusma
- Nefes darlığı ve morarma (özellikle bebeklerde)
- İyileşme Dönemi (haftalarca sürebilir):
- Öksürük nöbetleri azalsa da zaman zaman tekrarlar görülebilir
Boğmaca Nasıl Anlaşılır / Tespit Edilir?
Boğmaca tanısı şu yöntemlerle konur:- Burun ve boğazdan alınan örnekle PCR testi veya kültür yapılır
- Kan testleri lökosit (beyaz kan hücresi) artışını gösterebilir
- Özellikle bebeklerde tanı koymak için semptomların dikkatli analizi gerekir
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
Aşağıdaki durumlarda acil olarak doktora başvurulmalıdır:- 2 haftadan uzun süren şiddetli öksürük
- Öksürük nöbeti sonrası nefes alamama veya morarma
- Özellikle 1 yaş altı bebeklerde öksürükle birlikte solunum durması
- Kusmayla birlikte gelen öksürük atakları
Boğmaca Nasıl Tedavi Edilir?
Boğmaca tedavisinde:- Antibiyotik tedavisi (azitromisin, klaritromisin veya eritromisin) hastalığın bulaşıcılığını azaltır
- Şiddetli vakalarda hastaneye yatış gerekebilir
- Bebekler solunum desteği alabilir
- Öksürük baskılayıcı ilaçlar genellikle etkisizdir
Boğmaca Nelere Sebep Olur?
Özellikle bebeklerde ve bağışıklığı zayıf bireylerde şu ciddi komplikasyonlara yol açabilir:- Zatürre (pnömoni)
- Nöbet geçirme
- Beyin hasarı
- Solunum durması
- Ölüm
Boğmacadan Nasıl Korunulur?
En etkili korunma yolu aşılanmadır:- Boğmaca aşısı, çocukluk döneminde uygulanan DaBT-İPA-Hib karma aşısının bir parçasıdır
- 2., 4., 6. ve 18. aylarda ve 4-6 yaş arasında pekiştirme dozları yapılır
- Gebelere de 27–36. haftalarda aşı önerilir (yenidoğanı korumak için)
- Hasta bireylerle temastan kaçınılmalı, hijyen önlemlerine dikkat edilmelidir
Boğmacaya Ne İyi Gelir?
Tedaviyi destekleyen önlemler:- Sessiz ve temiz havalı ortamlarda dinlenme
- Bol sıvı alımı
- Küçük ve sık öğünlerle beslenme
- Bebeklerde öksürük sırasında başın yukarıda tutulması
- Doktor önerisi olmadan öksürük şurubu kullanılmaması
Etiketler: