İdrar sedimenti tahlili, idrar örneğinde mikroskobik olarak incelenen hücreleri, kristalleri, silendirleri, bakterileri ve diğer partikülleri belirlemek amacıyla yapılan bir laboratuvar testidir. Bu test, idrar yolları ve böbreklerle ilgili pek çok hastalığın tanısında büyük önem taşır.
Bu test; genellikle rutin idrar tahlili sonrasında, idrarda anormal bulgular görüldüğünde ya da aşağıdaki durumların araştırılması amacıyla yapılır:
İdrar sedimenti mikroskop altında değerlendirilir ve her bir parametre için belirli bir referans aralığı vardır. Normal değerler genel olarak şunlardır:
İdrar sedimentinde yüksek değerler, vücutta bir enfeksiyon, inflamasyon, taş, tümör ya da böbrek hastalığı olabileceğini gösterir. Her parametrenin yüksekliği farklı anlama gelir:
İdrar sedimentindeki düşük değerler, genellikle normal kabul edilir. Ancak bazı durumlarda beklenen hücrelerin veya elementlerin eksikliği, tanıyı zorlaştırabilir.
Genellikle belirti görülmez çünkü düşük değerler çoğunlukla normaldir. Ancak bazı hastalıklarda anormal sonuç beklenirken sedimentin temiz çıkması, yanlış negatif sonuç olabilir.
İdrar sedimenti tahlili, idrar yolu sağlığının ve böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kritik bir testtir. Özellikle tekrarlayan enfeksiyonlar, ağrılı idrara çıkma, idrarda kan görülmesi gibi şikayetler varsa bu test mutlaka yapılmalıdır. Sonuçların uzman bir doktor tarafından yorumlanması en sağlıklı yaklaşımdır.
İdrar Sedimenti Tahlili Ne İçin Yapılır?
Bu test; genellikle rutin idrar tahlili sonrasında, idrarda anormal bulgular görüldüğünde ya da aşağıdaki durumların araştırılması amacıyla yapılır:İdrar yolu enfeksiyonları (İYE)
Böbrek hastalıkları (glomerülonefrit, nefrit, böbrek taşları)
İdrarda kan (hematüri) veya protein (proteinüri) saptandığında
Travma sonrası böbrek hasarı şüphesi
Metabolik hastalıkların tanısında
İdrar Sedimenti Değerleri Ne Olmalıdır?
İdrar sedimenti mikroskop altında değerlendirilir ve her bir parametre için belirli bir referans aralığı vardır. Normal değerler genel olarak şunlardır:Eritrosit (RBC): 0–3 hücre/görme alanı
Lökosit (WBC): 0–5 hücre/görme alanı
Epitel hücreleri: Az sayıda
Silendirler: Yok veya nadir
Kristaller: Yok veya nadir
Bakteri, mantar, parazit: Normalde görülmemelidir
İdrar Sedimenti Yüksek Çıkması Ne Anlama Gelir?
İdrar sedimentinde yüksek değerler, vücutta bir enfeksiyon, inflamasyon, taş, tümör ya da böbrek hastalığı olabileceğini gösterir. Her parametrenin yüksekliği farklı anlama gelir:
Yüksekliğin Olası Nedenleri:
- Lökosit artışı: İdrar yolu enfeksiyonları, piyelonefrit
- Eritrosit artışı: Böbrek taşları, glomerülonefrit, tümörler
- Silendir artışı: Böbrek hasarı, nefrit
- Kristaller: Taş oluşumu riski
- Bakteri/maya/parazit: Enfeksiyon bulgusu
Yüksek Değerler Varsa Görülebilecek Belirtiler:
İdrar yaparken yanma ve ağrı
Ateş
Sık idrara çıkma
İdrarda kan (pembe veya kırmızı renkli idrar)
Kötü kokulu veya bulanık idrar
Bel ve kasık ağrısı
İdrar Sedimenti Düşük Çıkması Ne Anlama Gelir?
İdrar sedimentindeki düşük değerler, genellikle normal kabul edilir. Ancak bazı durumlarda beklenen hücrelerin veya elementlerin eksikliği, tanıyı zorlaştırabilir.
Düşüklüğün Olası Nedenleri:
- Enfeksiyonun olmaması
- Yanlış örnek alımı
- Aşırı sıvı tüketimi sonucu idrarın seyrelmesi
- Testin zamanlamasının uygun olmaması