SG tahlili, idrarın yoğunluğunu (özgül ağırlığını) ölçen bir testtir. SG, İngilizce “Specific Gravity” teriminin kısaltmasıdır ve idrardaki çözünmüş madde miktarını belirler. Bu test, böbreklerin su dengesi sağlama kabiliyetini değerlendirmek için kullanılır.
SG değeri, idrarın
ne kadar yoğun olduğunu gösterir ve bu sayede vücudun sıvı durumuyla ilgili fikir verir.
SG Tahlili Ne İçin Yapılır?
SG testi, genellikle şu amaçlarla yapılır:
Böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesi
Vücuttaki sıvı dengesizliğinin tespiti
İdrarda yoğun madde birikimi (glukoz, protein vs.) var mı diye bakılması
Dehidrasyon (su kaybı) ya da aşırı sıvı alımı gibi durumların izlenmesi
Bu test, genellikle
tam idrar tahlili kapsamında yapılır.
SG Normal Değerleri Nelerdir?
İdrarın özgül ağırlık (SG) değeri genellikle şu aralıkta olmalıdır:
| Durum | SG Değeri |
|---|
| Normal | 1.005 – 1.030 |
| Yüksek | >1.030 |
| Düşük | <1.005 |
SG değeri,
hidrasyon durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
SG Değerinin Yüksek Çıkması Ne Anlama Gelir?
SG değerinin yüksek olması,
idrarda yoğunluğun arttığını, yani
vücutta sıvı kaybı olduğunu gösterir. Bu durum, idrarın çok konsantre hale geldiği anlamına gelir.
SG Yüksekliği Neden Olur?
- Yetersiz sıvı alımı (susuz kalma)
Kusma ve ishal sonrası sıvı kaybı
Aşırı terleme veya ateş
Şeker hastalığı (diyabet) – idrarda glukoz varsa SG artar
İdrarda protein, kan veya enfeksiyon varlığı
SG Yüksekliğinde Görülen Belirtiler
- Ağız kuruluğu
- Az ve koyu renkli idrar
- Baş dönmesi, halsizlik
- Baş ağrısı
- Ciltte kuruluk
Bu belirtiler genellikle
dehidrasyon (su kaybı) ile ilişkilidir.
SG Değerinin Düşük Çıkması Ne Anlama Gelir?
SG değerinin düşük çıkması, idrarın
seyrelmiş olduğunu gösterir. Bu da vücudun fazla sıvı almış olabileceğine veya
böbreklerin konsantre etme yeteneğinde bozukluk olduğuna işaret eder.
SG Düşüklüğü Neden Olur?
Aşırı su tüketimi
Diabetes insipidus (şekerle ilgisi olmayan nadir bir hastalık)
İdrar söktürücü (diüretik) ilaç kullanımı
Böbrek yetmezliği veya tübüler bozukluklar
SG Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?
- Sık idrara çıkma
- Berrak ve bol miktarda idrar
- Aşırı susuzluk hissi (özellikle diabetes insipidus'ta)
- Yorgunluk ve elektrolit dengesizliği
Bu belirtiler varsa,
ek kan testleri ve böbrek fonksiyon testleri gerekebilir.
SG Değeri Nasıl Dengede Tutulur?
- Günlük yeterli miktarda su içmek (2–2.5 litre)
Aşırı su tüketiminden kaçınmak
Su kaybettiren hastalıklarda sıvı ve elektrolit desteği almak
Tuz dengesi sağlanmalı, vücudun susuz kalmaması önemli
Böbrek fonksiyonları düzenli kontrol ettirilmeli
Sonuç
SG tahlili, basit ama çok şey anlatan bir testtir.
Yüksek SG, vücutta sıvı kaybı olduğunu,
düşük SG ise sıvı fazlalığı veya böbrek bozukluğunu gösterebilir.
Bu değerler, sadece diğer testlerle birlikte yorumlanarak anlam kazanır. Tek başına SG yüksekliği ya da düşüklüğü, her zaman hastalık belirtisi değildir ancak ihmal edilmemelidir.
