PTH (Paratiroid Hormonu) tahlili, vücuttaki kalsiyum ve fosfor dengesini kontrol eden paratiroid hormonunun kandaki seviyesini ölçmek için yapılan önemli bir kan testidir. PTH, küçük tiroid bezlerinin arkasında bulunan paratiroid bezleri tarafından salgılanır.
Bu test, genellikle şu nedenlerle yapılır:
PTH normal değerleri laboratuvara göre değişmekle birlikte genellikle:
PTH'nin normalden yüksek olması, vücudun kalsiyumu yeterince kullanamadığını veya paratiroid bezlerinin aşırı çalıştığını gösterebilir. Bu duruma genellikle hiperparatiroidizm denir.
PTH'nin normalden düşük olması, paratiroid bezlerinin yetersiz çalıştığını gösterir. Bu duruma hipoparatiroidizm denir. Sonuç olarak kalsiyum düşer, fosfor yükselir.
PTH düzeyleri, özellikle kalsiyum-fosfor dengesi, kemik sağlığı ve böbrek fonksiyonları açısından çok önemli bir göstergedir. Anormal bir değer saptandığında mutlaka bir endokrinoloji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.
Düzenli kan testleri, yeterli D vitamini alımı, dengeli beslenme ve kronik hastalıkların takibi, PTH seviyesinin sağlıklı kalmasına yardımcı olur.
PTH Tahlili Ne İçin Yapılır?
Bu test, genellikle şu nedenlerle yapılır:
Kalsiyum seviyesi yüksek veya düşük çıkan hastalarda tanı koymak
Paratiroid bezlerinin çalışmasını değerlendirmek
Osteoporoz gibi kemik hastalıklarının nedenini araştırmak
Böbrek hastalıklarında mineral dengelerini izlemek
PTH Normal Değerleri Kaç Olmalı?
PTH normal değerleri laboratuvara göre değişmekle birlikte genellikle:- 15 – 65 pg/mL aralığındadır.
Değerler yaşa, laboratuvar yöntemine ve kişinin genel sağlık durumuna göre değişebilir.
PTH Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
PTH'nin normalden yüksek olması, vücudun kalsiyumu yeterince kullanamadığını veya paratiroid bezlerinin aşırı çalıştığını gösterebilir. Bu duruma genellikle hiperparatiroidizm denir.
PTH Yüksekliği Neden Olur?
Primer hiperparatiroidizm (paratiroid bezinde tümör veya büyüme)
Kronik böbrek yetmezliği (ikincil hiperparatiroidizm)
D vitamini eksikliği- Kalsiyum emilim bozuklukları
PTH Yüksekliği Belirtileri
- Kemik ağrıları ve kırıklar
Sık idrara çıkma, susuzluk hissi- Yorgunluk, depresyon, hafıza sorunları
Kas güçsüzlüğü
Böbrek taşı oluşumu
PTH Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
PTH'nin normalden düşük olması, paratiroid bezlerinin yetersiz çalıştığını gösterir. Bu duruma hipoparatiroidizm denir. Sonuç olarak kalsiyum düşer, fosfor yükselir.
PTH Düşüklüğü Neden Olur?
Paratiroid cerrahisi sonrası bezin hasar görmesi- D vitamini fazlalığı
- Otoimmün hastalıklar
Genetik paratiroid yetmezliği
PTH Düşüklüğü Belirtileri
Kas krampları, seğirmeler, el ve ayakta karıncalanma
Soğuk intoleransı
Baş dönmesi
Endişe, huzursuzluk, depresyon
Tırnak kırılmaları, saç dökülmesi
Sonuç ve Öneriler
PTH düzeyleri, özellikle kalsiyum-fosfor dengesi, kemik sağlığı ve böbrek fonksiyonları açısından çok önemli bir göstergedir. Anormal bir değer saptandığında mutlaka bir endokrinoloji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Düzenli kan testleri, yeterli D vitamini alımı, dengeli beslenme ve kronik hastalıkların takibi, PTH seviyesinin sağlıklı kalmasına yardımcı olur.