Prolaktin, beyindeki hipofiz bezinden salgılanan bir hormondur. Özellikle kadınlarda süt üretimini (laktasyon) desteklerken, erkeklerde ve kadınlarda üreme fonksiyonlarını etkiler. Prolaktin tahlili, kandaki prolaktin seviyesini ölçerek bazı hormonal hastalıkların tanısında kullanılır.
Prolaktin düzeyleri yaşa, cinsiyete ve gebelik durumuna göre değişebilir:
Kadınlar (normal): 4 - 23 ng/mL
Kadınlar (gebelikte): 34 - 386 ng/mL
Erkekler: 3 - 15 ng/mL
Referans aralıklar laboratuvara göre farklılık gösterebilir.
Prolaktin seviyesinin yüksek çıkması, genellikle hipofiz kaynaklı bozukluklar, tiroid problemleri veya bazı ilaçlara bağlı olabilir. Bu durum, özellikle kadınlarda adet düzensizlikleri ve kısırlığa yol açabilir.
Kadınlarda:
Erkeklerde:
Prolaktin seviyesinin düşük çıkması, genellikle çok ciddi bir sorun anlamına gelmese de, bazen hipofiz bezinin yetersiz çalıştığını gösterebilir.
Prolaktin testi, özellikle adet düzensizliği, kısırlık, galaktore ve hipofiz bezi sorunlarında hayati bir tanı aracıdır. Yüksek ya da düşük çıkan değerler, farklı sistemik sorunlara işaret edebilir. Bu nedenle hormon dengenizi kontrol ettirmek, sağlıklı bir yaşam için büyük önem taşır.
Prolaktin Tahlili Ne İçin Yapılır?
Kadınlarda adet düzensizliği ve süt gelmesi gibi durumların nedenini araştırmak
Gebelik dışı dönemde meme başından süt gelmesini (galaktore) değerlendirmek
Erkeklerde cinsel isteksizlik, iktidarsızlık ve testosteron düşüklüğü gibi sorunlarda tanıya yardımcı olmak
Hipofiz tümörü (prolaktinoma) şüphesinde teşhis amacıyla kullanılır
Kısırlık (infertilite) araştırmalarında temel hormon testlerinden biridir
Prolaktin Normal Değerleri Kaç Olmalıdır?
Prolaktin düzeyleri yaşa, cinsiyete ve gebelik durumuna göre değişebilir: Kadınlar (normal): 4 - 23 ng/mL Kadınlar (gebelikte): 34 - 386 ng/mL Erkekler: 3 - 15 ng/mL Referans aralıklar laboratuvara göre farklılık gösterebilir.
Prolaktin Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Prolaktin seviyesinin yüksek çıkması, genellikle hipofiz kaynaklı bozukluklar, tiroid problemleri veya bazı ilaçlara bağlı olabilir. Bu durum, özellikle kadınlarda adet düzensizlikleri ve kısırlığa yol açabilir.
Prolaktin Yüksekliği Neden Olur?
- Hipofiz tümörü (Prolaktinoma)
Hipotiroidi (tiroid bezinin az çalışması)
Antidepresanlar, antipsikotikler gibi bazı ilaçlar
Aşırı stres, uykusuzluk, yoğun egzersiz- Hamilelik ve emzirme dönemi
Göğüs duvarı hastalıkları
Yüksek Prolaktin Seviyesinde Görülebilecek Belirtiler
Kadınlarda:- Adet düzensizliği veya adet görememe (amenore)
- Gebelik olmadan süt gelmesi (galaktore)
- Kısırlık
- Göğüslerde hassasiyet veya büyüme
Erkeklerde:- Cinsel isteksizlik
- İktidarsızlık
- Testosteron düşüklüğü
- Göğüslerde büyüme (jinekomasti)
Prolaktin Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Prolaktin seviyesinin düşük çıkması, genellikle çok ciddi bir sorun anlamına gelmese de, bazen hipofiz bezinin yetersiz çalıştığını gösterebilir.
Prolaktin Düşüklüğü Neden Olur?
- Hipofiz bezi yetmezliği
Bazı ilaçların etkisi
Şiddetli kan kaybı sonrası hipofiz hasarı (Sheehan Sendromu)
Aşırı dopamin salgısı
Düşük Prolaktin Seviyesinde Görülebilecek Belirtiler
- Emzirme döneminde süt salgılanmaması
- Libido azalması (nadir)
Belirti vermeyebilir; genellikle başka testlerle birlikte değerlendirilir
Sonuç: Prolaktin Tahlili Neden Önemlidir?
Prolaktin testi, özellikle adet düzensizliği, kısırlık, galaktore ve hipofiz bezi sorunlarında hayati bir tanı aracıdır. Yüksek ya da düşük çıkan değerler, farklı sistemik sorunlara işaret edebilir. Bu nedenle hormon dengenizi kontrol ettirmek, sağlıklı bir yaşam için büyük önem taşır.