Laktat (laktik asit), vücutta oksijenin yetersiz olduğu durumlarda, özellikle kaslarda glikozun parçalanması sonucu oluşan bir metabolik yan üründür.
Laktat tahlili, genellikle oksijen yetersizliğini veya metabolik stres durumlarını değerlendirmek için yapılır.
Laktat düzeyi, aşağıdaki durumlarda hekimler tarafından değerlendirilir:
Arteriyel ve venöz kana göre referans aralıkları değişebilir.
Laktat yüksekliği, vücutta oksijenin yetersiz kullanıldığı veya metabolik dengenin bozulduğu anlamına gelir. Bu durum, özellikle laktik asidoz olarak bilinen hayati tehlike arz eden bir tabloya neden olabilir.
Laktat düşüklüğü, klinik açıdan genellikle ciddi bir durum oluşturmaz ve nadiren problem teşkil eder.
Çoğunlukla belirti vermez, klinik olarak önemsizdir.
Laktat tahlili, özellikle şok, sepsis ve hipoksi gibi acil durumların değerlendirilmesinde büyük önem taşır.
Yüksek laktat, genellikle ciddi bir duruma işaret ederken, düşüklüğü nadiren anlamlıdır.
Testin doğru yorumlanabilmesi için, klinik tablo ve diğer laboratuvar bulguları ile birlikte değerlendirilmelidir.
Laktat tahlili, genellikle oksijen yetersizliğini veya metabolik stres durumlarını değerlendirmek için yapılır.
Laktat Testi Ne İçin Yapılır?
Laktat düzeyi, aşağıdaki durumlarda hekimler tarafından değerlendirilir:
Şok (hipovolemik, septik, kardiyojenik)
Sepsis (kan zehirlenmesi)
Solunum yetmezliği
Beyin hasarı veya travma
Yoğun egzersiz sonrası yorgunluk
Laktik asidoz şüphesi
Bazı ilaçların toksik etkilerini değerlendirme
Laktat Normal Değerleri
| Durum | Referans Aralığı |
|---|---|
| Venöz kanda | 0.5 – 2.2 mmol/L |
| Arteriyel kanda | 0.3 – 0.8 mmol/L |
Arteriyel ve venöz kana göre referans aralıkları değişebilir.
Laktat Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Laktat yüksekliği, vücutta oksijenin yetersiz kullanıldığı veya metabolik dengenin bozulduğu anlamına gelir. Bu durum, özellikle laktik asidoz olarak bilinen hayati tehlike arz eden bir tabloya neden olabilir.
Yüksek Laktat Nedenleri:
- Sepsis (enfeksiyona bağlı sistemik yanıt)
- Hipoksi (doku oksijenlenmesinin azalması)
- Şok durumları
- Karaciğer yetmezliği (laktatın temizlenememesi)
- Yoğun egzersiz
- İnsülin yetersizliği (ketoasidoz gibi)
- Metformin gibi bazı ilaçların yan etkisi
Yüksek Laktat Belirtileri:
- Nefes darlığı
- Kas krampları
- Mental karışıklık (bilinç bulanıklığı)
- Yorgunluk, halsizlik
- Mide bulantısı
- Soğuk, terli cilt
Laktat Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Laktat düşüklüğü, klinik açıdan genellikle ciddi bir durum oluşturmaz ve nadiren problem teşkil eder. Düşük Laktat Nedenleri:
- Yetersiz fiziksel aktivite
- Açlık
- Karaciğer fonksiyonlarının fazla çalışması (nadiren)
Düşük Laktat Belirtileri:
Çoğunlukla belirti vermez, klinik olarak önemsizdir.
Laktat Tahlili Nasıl Yapılır?
Genellikle kan gazı testi ile birlikte alınır.- Aç karnına alınması önerilir.
Kan örneği, soğuk zincirde laboratuvara ulaştırılmalıdır çünkü laktat hücre dışında da artabilir.
Laktat Takibi Ne Zaman Önemlidir?
- Yoğun bakım hastalarında
- Kritik sepsis vakalarında
- Kalp yetmezliği ve solunum yetmezliği olanlarda
- Egzersiz sonrası aşırı yorgunluk ve kas ağrısı şikayetlerinde
Sonuç
Laktat tahlili, özellikle şok, sepsis ve hipoksi gibi acil durumların değerlendirilmesinde büyük önem taşır.Yüksek laktat, genellikle ciddi bir duruma işaret ederken, düşüklüğü nadiren anlamlıdır.
Testin doğru yorumlanabilmesi için, klinik tablo ve diğer laboratuvar bulguları ile birlikte değerlendirilmelidir.