Kreatin Kinaz (CK), kaslarda, kalpte ve beyinde bulunan bir
enzimdir. Özellikle kas hasarı, kalp krizi ve bazı nörolojik hastalıkların tanısında önemli rol oynar. Bu tahlil sayesinde,
kas hücrelerinde hasar olup olmadığı anlaşılır.
CK Tahlili Ne İçin Yapılır?
CK testi, genellikle şu durumlarda istenir:
- Kas hastalıklarının teşhisi (örneğin, miyozit, rabdomiyoliz)
- Kalp krizi (MI) şüphesi
- Yoğun egzersiz sonrası kas yıkımının değerlendirilmesi
- İlaçların kaslara etkisini değerlendirmek (statin gibi)
- Nöromüsküler hastalıkların takibi
Kreatin Kinaz Normal Değerleri
| Cinsiyet | CK Normal Değer Aralığı |
|---|
| Erkek | 38 – 174 U/L |
| Kadın | 26 – 140 U/L |
Referans değerler laboratuvara göre değişebilir.
CK Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
CK yüksekliği, vücutta özellikle
kaslarda ya da kalpte bir hasar olduğunu gösterir.
Yüksekliğin Olası Nedenleri:
Kalp krizi (MI)
Beyin travması
Kas yaralanmaları
Aşırı fiziksel aktivite / egzersiz sonrası
Kas hasarına neden olan ilaçlar (statinler, steroidler)
Kas iltihapları (miyozit, dermatomiyozit)
Rabdomiyoliz (şiddetli kas yıkımı)
Elektrik çarpması- Genetik kas hastalıkları (Duchenne müsküler distrofi)
CK Yüksekliği Belirtileri:
- Kas ağrısı ve hassasiyeti
- Kas güçsüzlüğü
- İdrarda koyulaşma (rabdomiyolizde)
- Halsizlik
- Kalp krizinde göğüs ağrısı
CK Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
CK düzeyinin düşük olması genellikle
önemli bir hastalık belirtisi değildir. Ancak bazı özel durumlarda anlamlı olabilir.
Düşüklüğün Olası Nedenleri:
İleri yaş
Fiziksel hareketsizlik
Kas kütlesinin çok düşük olması
Beslenme bozuklukları- Uzun süreli nörolojik hasar
CK Düşüklüğü Belirtileri:
Genellikle
belirti vermez, ancak çok düşük kas kitlesi ya da hareketsizliğe bağlı olarak:
- Kas gücünde azalma
- Zayıflık hissi
- Hızlı yorulma
CK Testi Nasıl Yapılır?
Test, genellikle
kol damarından alınan kan örneğiyle yapılır. Gerektiğinde
CK izoenzimleri (CK-MB, CK-BB, CK-MM) ayrıntılı olarak analiz edilir.
CK-MB: Kalp kasına özgüdür
CK-MM: İskelet kasına özgüdür
CK-BB: Beyin dokusuna özgüdür
Özetle
- Kreatin Kinaz (CK), kas hücresi hasarını tespit etmek için kullanılan önemli bir enzimdir.
- Yüksekliği, kalp krizi veya kas yıkımı gibi ciddi sorunlara işaret edebilir.
- Düşüklüğü nadiren klinik olarak anlamlıdır.
- Kalp kaynaklı şüphelerde CK-MB izoenzimiyle birlikte değerlendirilir.
