Kalsiyum tahlili, kandaki kalsiyum mineralinin düzeyini ölçmek için yapılan temel biyokimya testlerinden biridir. Kalsiyum; kemik ve diş sağlığı, kas kasılması, sinir iletimi, kan pıhtılaşması ve hormon salınımı gibi birçok yaşamsal fonksiyon için gereklidir. Vücuttaki kalsiyumun %99’u kemiklerde, geri kalanı ise kanda ve dokularda bulunur.
Hiperkalsemi, kandaki kalsiyum seviyesinin normalden yüksek olması durumudur. Hafif düzeyde belirti vermeyebilir, ancak yüksek seviyeler hayati riskler doğurabilir.
Hipokalsemi, kandaki kalsiyum seviyesinin normalin altına düşmesidir. Kas sistemi, sinirler ve kalp fonksiyonları üzerinde olumsuz etki yaratır.
Doktorunuz şu durumlarda kalsiyum testi isteyebilir:
Kalsiyum Değerleri Kaç Olmalıdır?
- Total kalsiyum referans aralığı:
8.6 – 10.2 mg/dL - İyonize kalsiyum referans aralığı:
4.5 – 5.6 mg/dL
İyonize kalsiyum, serbest dolaşan ve aktif formdaki kalsiyumdur. Klinik olarak daha belirleyicidir.
Kalsiyum Yüksekliği (Hiperkalsemi) Ne Anlama Gelir?
Hiperkalsemi, kandaki kalsiyum seviyesinin normalden yüksek olması durumudur. Hafif düzeyde belirti vermeyebilir, ancak yüksek seviyeler hayati riskler doğurabilir.
Kalsiyum Yüksekliği Nedenleri:
- Paratiroid bezinin aşırı çalışması (hiperparatiroidizm)
- D vitamini fazlalığı
- Bazı kanser türleri (özellikle kemik metastazlı olanlar)
- Sarkoidoz ve tüberküloz gibi granülomatöz hastalıklar
- Lityum ve tiazid grubu diüretik kullanımı
Kalsiyum Yüksekliği Belirtileri:
- Bulantı, kusma
- Kabızlık
- Sık idrara çıkma
- Kas güçsüzlüğü
- Bilinç bulanıklığı
- Kalp ritim bozuklukları
Kalsiyum Düşüklüğü (Hipokalsemi) Ne Anlama Gelir?
Hipokalsemi, kandaki kalsiyum seviyesinin normalin altına düşmesidir. Kas sistemi, sinirler ve kalp fonksiyonları üzerinde olumsuz etki yaratır. Kalsiyum Düşüklüğü Nedenleri:
- D vitamini eksikliği
- Paratiroid hormon eksikliği (hipoparatiroidizm)
- Böbrek yetmezliği
- Magnesium eksikliği
- Kalsiyum bağlayıcı ilaçların kullanımı
- Kronik ishal veya malabsorpsiyon sendromları
Kalsiyum Düşüklüğü Belirtileri:
- Kas krampları
- El ve ayakta karıncalanma
- Kas seğirmeleri
- Tansiyon düşüklüğü
- Nöbet geçirme
- Çocuklarda büyüme geriliği ve diş sorunları
Kalsiyum Tahlili Ne Zaman İstenir?
Doktorunuz şu durumlarda kalsiyum testi isteyebilir:- Kemik erimesi (osteoporoz) takibi
- Böbrek hastalıkları
- Paratiroid hormon değerlendirmesi
- D vitamini dengesizliği şüphesi
- Kanser takibi
- Nörolojik semptomlar (kramp, seğirme vb.)
Kalsiyum Testi Hakkında Bilinmesi Gerekenler
- Açlık genellikle gerekmez ama bazı durumlarda önerilir.
- Kan örneği genellikle koldan alınır.
- Total ve iyonize kalsiyum birlikte değerlendirilebilir.
- Test sonucu, albumin düzeyiyle birlikte yorumlanmalıdır çünkü kalsiyumun bir kısmı albüminle bağlı taşınır.
Özetle:
- Kalsiyum, sadece kemikler için değil; kalp, kas, sinir ve hormon sistemi için de gereklidir.
- Yüksekliği ciddi kalp ve bilinç problemlerine, düşüklüğü kas ve sinir sorunlarına yol açabilir.
- Düzenli testlerle kalsiyum düzeyinin kontrol edilmesi, birçok hastalığın önlenmesinde kilit rol oynar.