Büyüme hormonu (GH - Growth Hormone), hipofiz bezinden salgılanan ve çocuklarda
büyümeyi, yetişkinlerde ise
metabolizma, kas kütlesi, yağ oranı ve kemik sağlığını etkileyen kritik bir hormondur.
GH testi, kandaki büyüme hormonu düzeyini ölçerek çeşitli sağlık durumlarının tanı ve takibinde kullanılır.
GH Tahlili Ne İçin Yapılır?
Çocuklarda büyüme geriliği veya aşırı büyümenin araştırılması
Yetişkinlerde GH eksikliği ya da fazlalığının değerlendirilmesi
Hipofiz bezi hastalıklarının tanısı
Kas zayıflığı, yorgunluk, yağlanma gibi metabolik sorunların nedenlerini belirlemek
Akromegali (GH fazlalığı) veya hipofizer cücelik gibi hastalıkları teşhis etmek
GH Normal Değerleri (ng/mL)
GH seviyeleri gün içinde dalgalanır. Değerler, yaş, cinsiyet, test zamanı ve uyarı testine göre farklılık gösterebilir.
Yaş ve Durum | GH Değeri (ng/mL) |
---|
Yetişkinler (bazal) | 0 – 5 |
Çocuklar | 0 – 10 |
Uyarı testinden sonra | >10 (normal tepki) |
Akromegali tanısı için | >5 – 10 (bazal olarak yüksek) |
Not: Test genellikle uyarı testleriyle yapılır çünkü GH, gün içinde doğal olarak salınıp azalır.
GH Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Hipofiz bezinde tümör (akromegali veya gigantizm)
GH salgılayan adenomlar
Hormonal dengesizlikler
Şeker hastalarında insülin direncine bağlı artış
GH Yüksekliği Belirtileri:
- Aşırı el, ayak ve yüz büyümesi (akromegali)
- Baş ağrısı
- Terleme artışı
- Ses kalınlaşması
- Eklem ağrısı
- Çocuklarda anormal boy uzaması (gigantizm)
GH Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Hipofiz yetmezliği
Doğuştan GH eksikliği (hipopitüitarizm)
Tümör, travma veya ameliyat sonrası hipofiz hasarı
Bazı ilaçların yan etkisi
GH Düşüklüğü Belirtileri:
Çocuklarda:
- Boy kısalığı
- Gelişim geriliği
- Geç ergenlik
Yetişkinlerde:
- Kas zayıflığı
- Yağlanma artışı
- Kemik yoğunluğunda azalma
- Düşük enerji ve depresyon
- Kuru cilt
GH Testi Nasıl Yapılır?
- Test genellikle uyarı testleriyle (örneğin: insülin tolerans testi, arginin testi) yapılır.
- Açlık gerekebilir.
- Kan örneği alınarak laboratuvarda değerlendirilir.
- Sonuçlar, birkaç saat – 1 gün içinde çıkar.
Sonuç:
GH tahlili, çocuklarda büyüme bozukluklarını, yetişkinlerde ise
metabolik, kas ve kemik sağlığı sorunlarını aydınlatmada çok değerlidir.
Doğru test zamanı ve yöntemle, önemli hormon dengesizlikleri erkenden fark edilebilir.