Gaitada gizli kan testi, dışkıda çıplak gözle görülmeyen ancak laboratuvar yöntemleriyle tespit edilebilen mikroskobik kan miktarını belirlemeye yarayan bir tanı testidir. Bu test, özellikle erken evre bağırsak kanseri taramalarında büyük öneme sahiptir.
Bu testin yapılma amacı aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Normal sonuç:
“Negatif” yani dışkıda kan bulunmamalıdır.
Eğer test sonucu "pozitif" ise, dışkıda gizli kan varlığı tespit edilmiştir ve ileri tetkik yapılmalıdır.
Gaitada gizli kanın pozitif olması, sindirim sisteminde bir kanama odağı olduğunu düşündürür. Bu her zaman kanser anlamına gelmese de, dikkatle değerlendirilmelidir.
Test sonucu negatifse yani gizli kan yoksa, bu durum genellikle sindirim sisteminde aktif bir kanamanın olmadığını gösterir. Bu istenen, normal bir sonuçtur.
Belirti beklenmez. Çünkü düşük yani negatif sonuç, vücutta kanamaya dair bir belirti olmadığını gösterir.
Gaitada gizli kan tahlili, özellikle 50 yaş üstü bireylerde yılda bir kez yapılması önerilen, hayat kurtarıcı bir testtir. Eğer test sonucu pozitif çıkarsa mutlaka bir gastroenteroloji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Erken teşhis, kolon kanserinde %90’a varan oranlarda tedavi başarısı sağlar.
Ne İçin Yapılır?
Bu testin yapılma amacı aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Kolon ve rektum kanseri taraması
Gastrointestinal sistemdeki (mide, ince bağırsak, kalın bağırsak) kanamaların tespiti
Polip, ülser, hemoroid veya divertikül gibi durumların erken teşhisi
Demir eksikliği anemisi nedeni araştırması
Hangi Değerler Arasında Olmalıdır?
Normal sonuç:“Negatif” yani dışkıda kan bulunmamalıdır.
Eğer test sonucu "pozitif" ise, dışkıda gizli kan varlığı tespit edilmiştir ve ileri tetkik yapılmalıdır.
Yüksek Çıkması Ne Anlama Gelir?
Gaitada gizli kanın pozitif olması, sindirim sisteminde bir kanama odağı olduğunu düşündürür. Bu her zaman kanser anlamına gelmese de, dikkatle değerlendirilmelidir.
Yüksekliğin Nedenleri:
Kolorektal kanser
Bağırsak polipleri
Gastrit, ülser veya inflamatuvar bağırsak hastalıkları (Crohn, Ülseratif Kolit)
Hemoroid (basur)
Divertikülit
Aspirin ve NSAİİ gibi mide mukozasını zedeleyen ilaçlar
Yüksekse Görülebilecek Belirtiler:
Dışkıda kan görülmesi (ileri vakalarda)
Yorgunluk, halsizlik- Karın ağrısı ve şişkinlik
İştahsızlık ve kilo kaybı
Demir eksikliği anemisi belirtileri
Düşük Çıkması Ne Anlama Gelir?
Test sonucu negatifse yani gizli kan yoksa, bu durum genellikle sindirim sisteminde aktif bir kanamanın olmadığını gösterir. Bu istenen, normal bir sonuçtur. Düşüklüğün Nedenleri:
Sağlıklı bağırsak yapısı
Kanama yapacak faktörlerin olmaması- Koruyucu önlemlerin etkili olması
- Test öncesi doğru beslenme hazırlığı (bazı test türlerinde et, C vitamini vs. sınırlandırılır)
Düşükse Görülebilecek Belirtiler:
Belirti beklenmez. Çünkü düşük yani negatif sonuç, vücutta kanamaya dair bir belirti olmadığını gösterir.