EHEC (Enterohemorajik E. coli) Nedir?
EHEC (Enterohemorajik E. coli), bağırsakta yaşayan bazı zararsız E. coli bakterilerinin aksine, güçlü toksinler (özellikle Shiga toksini) üreten ve insan sağlığına ciddi zararlar verebilen patojenik bir bakteri türüdür. En yaygın alt türü E. coli O157:H7’dir.
Özellikle iyi pişmemiş et ürünleri, çiğ süt, kontamine sebzeler ve hijyensiz sular yoluyla bulaşır. Bu enfeksiyon, kanlı ishal, böbrek yetmezliği ve hatta ölüm gibi ciddi sonuçlara yol açabilir.
EHEC Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler genellikle bakteri alımından 3-8 gün sonra ortaya çıkar ve şiddeti kişiden kişiye değişebilir:- Kanlı ishal
- Şiddetli karın ağrısı ve kramp
- Hafif veya hiç olmayan ateş
- Bulantı, kusma
- Halsizlik, iştahsızlık
- Çocuklarda ve yaşlılarda böbrek komplikasyonları (Hemolitik Üremik Sendrom - HÜS)
EHEC Nasıl Anlaşılır / Tespit Edilir?
EHEC teşhisi için:- Dışkı kültürü ile E. coli O157:H7 saptanır
- Shiga toksin testi (STEC PCR veya ELISA) ile toksin varlığı tespit edilir
- HÜS şüphesi varsa kan testleri ile böbrek fonksiyonları değerlendirilir
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
Şu belirtiler varsa hemen doktora başvurulmalıdır:
- Kanlı dışkı
- Giderek artan karın ağrısı
- İdrar miktarında azalma
- Ateşle birlikte kusma ve halsizlik
- 5 yaş altı çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf bireylerde ciddi sıvı kaybı
EHEC Nasıl Tedavi Edilir?
Antibiyotikler genellikle kullanılmaz çünkü bakteriyi öldürürken toksin salımını artırabilir ve durumu kötüleştirebilir.Tedavi prensipleri:
- Sıvı ve elektrolit desteği
- Hastane takibi, gerektiğinde yoğun bakım desteği
- HÜS gelişirse diyaliz ve özel hematolojik tedavi uygulanabilir
- Antidiyare ilaçlar da önerilmez, çünkü bağırsak hareketlerini yavaşlatarak bakterinin vücutta daha uzun kalmasına neden olabilir
EHEC Nelere Sebep Olur?
Tedavi edilmediğinde veya ağır seyrettiğinde şu ciddi komplikasyonlara neden olabilir:- Hemolitik Üremik Sendrom (HÜS): Böbrek yetmezliği, kansızlık ve trombosit düşüklüğü
- Kalıcı böbrek hasarı
- Nörolojik sorunlar (bilinç bulanıklığı, nöbet)
- Ölüm (özellikle çocuk ve yaşlılarda)
EHEC’ten Nasıl Korunulur?
Korunmak için alınması gereken önlemler:
Etleri özellikle kıymayı iyice pişirin (en az 71°C)
Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünlerinden kaçının
Çiğ sebze ve meyveleri iyice yıkayın
Tuvaletten sonra ve yemek hazırlamadan önce ellerinizi sabunla yıkayın
Güvenilir içme suyu tüketin
1 yaş altı bebeklere bal verilmemeli (botulizm riski ile birlikte E. coli açısından da riskli olabilir)
EHEC'e Ne İyi Gelir?
Tedavi sırasında destekleyici olarak:- Oral rehidrasyon sıvıları (su, ayran, çorba)
- Hafif ve sindirimi kolay yiyecekler (pirinç, muz, haşlanmış patates)
- Probiyotikler, bağırsak florasını destekleyebilir
- Mutlaka doktor önerisine uyulmalı, kendi başına ilaç kullanılmamalıdır
Sonuç
EHEC, az sayıda bakterinin bile ciddi sonuçlara yol açabileceği, bulaşıcı ve tehlikeli bir enfeksiyondur.En iyi korunma yolu gıda hijyenine dikkat etmek, etleri iyice pişirmek, elleri sık yıkamak ve riskli gıdalardan uzak durmaktır.
Şüpheli belirtiler görüldüğünde zaman kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Etiketler: