Testosteron, hem erkeklerde hem kadınlarda bulunan ancak erkeklerde çok daha yüksek seviyelerde olan bir cinsiyet hormonudur. Vücutta iki formda bulunur: bağlı testosteron ve serbest testosteron. Serbest testosteron, vücutta aktif olan ve hedef dokular üzerinde doğrudan etkili olan formdur.
Bu nedenle, serbest testosteron testi, genel testosteron seviyesini değil, biyolojik olarak aktif kısmını ölçer.
Erkeklerde düşük testosteron belirtilerini değerlendirmek (libido azalması, yorgunluk, kas kaybı)
Kadınlarda aşırı kıllanma, ses kalınlaşması ve adet düzensizliklerinin nedenini araştırmak
Ergenlik bozuklukları, cinsel gelişim geriliği veya hipogonadizm şüphesi durumlarında
Doğurganlık sorunları ve cinsel fonksiyon bozuklukları değerlendirilirken
Erkeklerde: 5 – 21 ng/dL
Kadınlarda: 0.3 – 3.0 ng/dL
Not: Değerler laboratuvardan laboratuvara değişebilir.
Serbest testosteronun yüksek çıkması, genellikle androjen fazlalığına veya vücutta hormonal dengesizliğe işaret eder. Bu durum hem erkeklerde hem kadınlarda çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir.
Anabolik steroid kullanımı
Adrenal tümörler
Polikistik Over Sendromu (PCOS) – kadınlarda
Testis tümörleri
Doğal olarak yüksek testosteron üretimi
İnsülin direnci ve obezite
Erkeklerde:
Kadınlarda:
Serbest testosteron düşüklüğü, özellikle erkeklerde cinsel sağlık, enerji, kas kütlesi ve zihinsel denge açısından önemli sorunlara yol açabilir.
Hipogonadizm (testis işlev bozukluğu)
Yaşlanma
Aşırı stres ve depresyon
Şeker hastalığı
Obezite
Kronik hastalıklar (böbrek veya karaciğer yetmezliği)
Alkol ve sigara kullanımı
Erkeklerde:
Kadınlarda:
Test sonuçlarınız normalin dışında çıkarsa, endokrinoloji uzmanı veya üroloji/ginekoloji doktoruna başvurmalısınız. Hormon seviyeleri genellikle SHBG, total testosteron, LH, FSH gibi diğer testlerle birlikte değerlendirilmelidir.
Tedavi seçenekleri arasında hormon replasman tedavisi (HRT), yaşam tarzı değişiklikleri, beslenme düzenlemeleri ve egzersiz yer alabilir.
Bu nedenle, serbest testosteron testi, genel testosteron seviyesini değil, biyolojik olarak aktif kısmını ölçer.
Serbest Testosteron Testi Ne İçin Yapılır?
Erkeklerde düşük testosteron belirtilerini değerlendirmek (libido azalması, yorgunluk, kas kaybı) Kadınlarda aşırı kıllanma, ses kalınlaşması ve adet düzensizliklerinin nedenini araştırmak Ergenlik bozuklukları, cinsel gelişim geriliği veya hipogonadizm şüphesi durumlarında Doğurganlık sorunları ve cinsel fonksiyon bozuklukları değerlendirilirken
Serbest Testosteron Normal Değerleri
Erkeklerde: 5 – 21 ng/dL Kadınlarda: 0.3 – 3.0 ng/dLNot: Değerler laboratuvardan laboratuvara değişebilir.
Serbest Testosteron Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Serbest testosteronun yüksek çıkması, genellikle androjen fazlalığına veya vücutta hormonal dengesizliğe işaret eder. Bu durum hem erkeklerde hem kadınlarda çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir.
Yüksekliğin Nedenleri Nelerdir?
Anabolik steroid kullanımı Adrenal tümörler Polikistik Over Sendromu (PCOS) – kadınlarda Testis tümörleri Doğal olarak yüksek testosteron üretimi İnsülin direnci ve obezite
Serbest Testosteron Yüksekse Hangi Belirtiler Görülür?
Erkeklerde:- Agresyon, aşırı öfke
- Akne ve yağlı cilt
- Saç dökülmesi (erkek tipi kellik)
- Uyku bozuklukları
- Kas kütlesinde artış
Kadınlarda:- Yüz ve vücutta kıllanma (hirsutizm)
- Adet düzensizlikleri veya adet görememe
- Seste kalınlaşma
- Ciltte yağlanma ve akne
- Kısırlık
Serbest Testosteron Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Serbest testosteron düşüklüğü, özellikle erkeklerde cinsel sağlık, enerji, kas kütlesi ve zihinsel denge açısından önemli sorunlara yol açabilir.
Düşüklüğün Nedenleri Nelerdir?
Hipogonadizm (testis işlev bozukluğu) Yaşlanma Aşırı stres ve depresyon Şeker hastalığı Obezite Kronik hastalıklar (böbrek veya karaciğer yetmezliği) Alkol ve sigara kullanımı Serbest Testosteron Düşükse Hangi Belirtiler Görülür?
Erkeklerde:- Libido kaybı
- Ereksiyon sorunları
- Kas gücünde azalma
- Yorgunluk ve enerji eksikliği
- Depresyon ve odaklanma sorunları
- Kemik yoğunluğunda azalma (osteoporoz)
Kadınlarda:- Cinsel istekte azalma
- Kas zayıflığı
- Depresif ruh hali
- Hafıza ve dikkat sorunları
Test Sonuçları Sonrası Ne Yapılmalı?
Test sonuçlarınız normalin dışında çıkarsa, endokrinoloji uzmanı veya üroloji/ginekoloji doktoruna başvurmalısınız. Hormon seviyeleri genellikle SHBG, total testosteron, LH, FSH gibi diğer testlerle birlikte değerlendirilmelidir. Tedavi seçenekleri arasında hormon replasman tedavisi (HRT), yaşam tarzı değişiklikleri, beslenme düzenlemeleri ve egzersiz yer alabilir.