BUN Tahlili Nedir? Ne İçin Yapılır?
BUN tahlili (Blood Urea Nitrogen), kanda bulunan üre azotu miktarını ölçen önemli bir biyokimya testidir. Üre, protein metabolizması sonucu oluşan ve böbrekler aracılığıyla vücuttan atılan bir atık üründür.
BUN testi, özellikle böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesi ve vücuttaki azot dengesi hakkında bilgi edinmek için yapılır.
BUN Değerleri Kaç Olmalı?
Genel kabul gören normal BUN değerleri şöyledir:| Yaş Grubu | Normal BUN Değeri (mg/dL) |
|---|---|
| Yetişkinler | 7 – 20 mg/dL |
| Yaşlılar | 8 – 23 mg/dL |
| Çocuklar | 5 – 18 mg/dL |
Referans aralıkları laboratuvara göre farklılık gösterebilir.
BUN Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Kandaki BUN seviyesinin yüksek çıkması, böbreklerin yeterince çalışmadığını ya da vücutta protein yıkımının arttığını gösterebilir. BUN Yüksekliğinin Nedenleri:
- Böbrek yetmezliği ve böbrek hastalıkları
- Dehidrasyon (sıvı kaybı)
- Aşırı protein alımı
- İdrar yolu tıkanıklıkları
- Kalp yetmezliği
- Şiddetli yanıklar veya travmalar
- Kanama veya dokularda hasar
BUN Yüksekliği Belirtileri:
- Halsizlik ve yorgunluk
- Baş ağrısı ve konsantrasyon güçlüğü
- İştahsızlık
- Mide bulantısı ve kusma
- Nefes darlığı
- Bilinç değişiklikleri veya uyku hali
BUN Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Düşük BUN seviyesi genellikle ciddi sağlık sorunlarına işaret etmese de bazı durumlarda metabolik problemler olabilir. BUN Düşüklüğünün Nedenleri:
- Karaciğer yetmezliği ve karaciğer fonksiyon bozuklukları
- Düşük proteinli diyet
- Aşırı hidrasyon (fazla sıvı alımı)
- Gebelik
- Aşırı sıvı verildiği durumlar
BUN Düşüklüğü Belirtileri:
- Genellikle belirti vermez
- Karaciğer hastalığına bağlı diğer semptomlar (sarılık, yorgunluk)
BUN Testi Ne Zaman Yapılmalıdır?
Böbrek hastalıkları şüphesi Şiddetli sıvı kaybı veya dehidrasyon takibi Protein metabolizması değerlendirmesi Kronik hastalık takibi (diyabet, hipertansiyon) Karaciğer fonksiyonlarıyla ilgili durumların izlenmesi
BUN ve Kreatinin İlişkisi